Terug naar verhalen
Optimalisatie in vier stappen
Soms heb je een opfrisbeurt nodig voordat je kunt optimaliseren. Soms kan je onmiddellijk beginnen met optimaliseren. Maar vanuit welk startpunt je ook komt, je kunt (of misschien moet) altijd op een bepaald punt beginnen met het optimaliseren van je product. Of dit nu een digitaal of een fysiek product is. Optimaliseren in termen van gebruikerservaring of conversie. Je hebt er een sterk proces voor nodig. Met een goed proces haal je het giswerk uit de optimalisatie en verschuif je het gesprek van ‘we denken’ naar ‘we weten’. Als ‘sceptische ontwerper’ klinkt me dat een stuk beter in de oren. Dit is het proces dat we bij Maibru gebruiken in vier basisstappen.
Stap 1: Analyse
Voor de analyse wil je weten ‘wat’ er gebeurt en vervolgens ‘waarom’ dit gebeurt. Om achter het 'wat' te komen moet u vooral kijken naar de beschikbare gegevens en cijfers. Gegevens over hoeveel mensen uw product of dienst gebruiken, bijvoorbeeld. Gegevens over impact en prestaties. Voornamelijk veel droge cijfers en gegevens. Hieronder vallen ook gegevens over hoe een product of dienst technisch werkt. Deze gegevens zeggen op zichzelf weinig, maar als je ze in hun context weet te plaatsen, worden ze van onschatbare waarde. Daarom is het zo belangrijk om het ‘waarom’ te achterhalen. Je kunt het ‘waarom’ achterhalen door kwalitatief onderzoek te doen. Dat kan op verschillende manieren. Van vragenlijsten per e-mail tot het uitvoeren van gebruikersonderzoek, zoals usability testing met mensen uit je doelgroep.
Stap 2: Prioriseren
Bijna alles kan worden getest. Daarom is het verstandig te beginnen op de plekken waar je het meeste kunt winnen. Welke plekken dat precies zijn, had je tijdens stap 1 al moeten ontdekken. Voor digitale producten zijn dat vaak de plaatsen die het meest worden gebruikt of die het meest worden bezocht. Voor fysieke producten kunnen het de plaatsen zijn waar je de meeste feedback hebt gekregen tijdens je kwalitatieve onderzoek. Bij het stellen van prioriteiten is het belangrijk om je niet blind te staren op de kwantitatieve gegevens. Je gebruikt deze gegevens vooral als kompas tijdens je zoektocht. De meest waardevolle inzichten vind je meestal in de kwalitatieve gegevens.
Stap 3: Testen
Na de voltooiing van de stappen 1 en 2 is de basis gelegd voor het echte werk. Het eigenlijke testen en optimaliseren op basis van de resultaten. Voordat je kunt beginnen, moet je alleen nog een duidelijk testplan maken. Dit plan zorgt ervoor dat je duidelijkheid hebt over wat je gaat testen en met welke reden. Alleen zo kom je tot conclusies waaruit eventuele optimalisaties kunnen voortkomen.
De basis van elk testplan is een duidelijk omschreven hypothese. Bijvoorbeeld, als je een hoge drop off hebt in je checkout proces, kan je hypothese zijn: “Onze geloofwaardigheid wordt in twijfel getrokken door onze gebruikers omdat ze taalfouten tegenkomen in de checkout”. Een goede hypothese is:
- Testbaar en meetbaar
- Heeft tot doel usability- of conversieproblemen op te lossen
- Biedt marktinzichten
Stap 4: Verwerk inzichten en begin opnieuw
Veel tests zullen waarschijnlijk niet de resultaten opleveren die je van tevoren verwachtte. Betekent dit dat de test niet geslaagd is? Integendeel! Ze zijn net zo waardevol als tests die wel succesvol zijn, omdat ze waardevolle kennis opleveren over je gebruikers en je een nieuwe baseline geven voor je volgende onderzoek. Ga na elke test, succesvol of niet, door naar de volgende. Een optimalisatieproces is nooit af. Als je niet blijft verbeteren, mis je nieuwe kansen en is de kans groot dat je uiteindelijk achterop raakt bij je concurrentie. Stop daarom nooit met optimaliseren.
